Levensverzekering koppelen aan je hypotheek? Regel dit goed!

18 januari, 2024

Bij het afsluiten van een hypotheek sluiten velen ook een levensverzekering af voor het overlijdensrisico. Deze verzekering lost volledig of gedeeltelijk de hypotheekschuld af, zodat nabestaanden niet met de schuld blijven zitten. Maar die uitkering -die voortvloeit uit het overlijden van de hypotheeknemer- kun je zien als een deel van de erfenis. En ja, dit kan betekenen dat deze belast wordt met erfbelasting.

In deze blog deelt notaris Niels Welkers hoe je een levensverzekering op de juiste manier kunt afsluiten, om verrassingen voor nabestaanden te voorkomen.

Erfbelasting over de levensverzekeringsuitkering

In bepaalde gevallen vindt de Belastingdienst het gerechtvaardigd om erfbelasting te heffen over een verzekeringsuitkering. Dit is het geval wanneer de overledene zélf de premies van de verzekering heeft betaald. Hierbij wordt geredeneerd dat de erfenis van de overledene kleiner is doordat hij of zij de premies zelf betaalde. In de juridische wereld wordt dit beschreven als “geld dat aan het vermogen van de overledene is onttrokken”. De verzekeringsuitkering wordt dan belast met erfbelasting.

Dit is echter niet het geval wanneer een familielid, in plaats van de overledene, de premies heeft betaald. In deze situatie is de nalatenschap van de overledene niet verminderd door de betaling van de verzekeringspremies en daarom heeft de Belastingdienst geen reden om erfbelasting te heffen.

Gehuwd in gemeenschap van goederen? Let op!

Wat je ook vaak ziet, is dat echtgenoten op elkaars leven een verzekering afsluiten. Wanneer één van hen overlijdt, ontvangt de ander een uitkering om bijvoorbeeld een deel van de hypotheek af te lossen. Maar wanneer de verzekerde en de begunstigde (ontvanger van de uitkering) in gemeenschap van goederen zijn getrouwd, heeft de overleden partner (de verzekerde) via de gemeenschap van goederen voor de helft meebetaald aan de premies. Dit betekent dat de uitkering voor de helft belast wordt met erfbelasting.

Dit is wanneer je geen erfbelasting betaalt

Zijn de verzekerde en de begunstigde niet in gemeenschap van goederen getrouwd? Bijvoorbeeld omdat zij ongehuwd samenwonen of huwelijkse voorwaarden hebben opgesteld? Of is er expliciet in de huwelijkse voorwaarden afgesproken dat de premies van dergelijke verzekeringen niet behoren tot de kosten van de huishouding of een (beperkte) gemeenschap van goederen, dan hoeft er géén erfbelasting over de uitkering te worden betaald.

Ander probleem bij een overlijdensrisicoverzekering

Sluit je een levensverzekering af bij de hypotheekbank? Dan eist de bank dat zij als eerste begunstigde wordt aangewezen. Hoewel dit logisch klinkt, heeft het een nadeel: door de aflossing van de hypotheekschuld wordt automatisch de nalatenschap vergroot. Dit resulteert in een groter erfdeel voor de erfgenamen. De kinderen met een lagere vrijstelling erven daardoor meer, waardoor je ook meer erfbelasting verschuldigd bent.

De oplossing?

De ‘partnerconstructie’ of ‘partnerverklaring’ kan een oplossing bieden als de hypotheekbank eist dat zij de uitkering ontvangt om de hypotheekschuld af te lossen. Hiermee kun je een afspraak maken waardoor de partner toch als eerste begunstigde kan optreden. Dit gebeurt door de bank volmacht te geven om namens de partner de uitkering te ontvangen en daarmee de hypotheekschuld af te lossen. Deze volmacht staat ook wel bekend als ‘weduweverklaring’ of ‘opdracht’.

Het gevolg van deze constructie is dat de partner als eerste begunstigde de uitkering ontvangt. Op het moment van overlijden is dan nog niets op de hypotheekschuld afgelost, waardoor het erfdeel van de kinderen op de oorspronkelijke hypotheekschuld blijft gebaseerd. Hierdoor is het erfdeel van de kinderen kleiner, wat resulteert in minder verschuldigde erfbelasting. De bank int namens de partner de uitkering en verrekent deze met de hypotheekschuld. Hoe fijn is dat?

Wil je een levensverzekering koppelen aan een hypotheek? Laat je dan goed adviseren! Bij Welkers Notarissen verkopen wij weliswaar geen levensverzekeringen, echter voorzien onze betrokken specialisten je wel graag van advies over hoe je erfbelasting op de levensverzekeringsuitkering kunt vermijden. Ook wanneer je al een levensverzekering hebt afgesloten en in gemeenschap van goederen getrouwd bent. Neem voor meer informatie hier vrijblijvend contact met ons op. Teken voor de toekomst!